تعریف و چیستی هنر؟

هنر از جمله ارزنده ترین پدیده های عالم و جلوگاه روح زیبا طلبی انسان در قالب ساختاری محسوس. این موهبت الهی از هبوط انسان بر کره خاکی و شروع زندگی زمینیش، وسیله ای برای التیام دردها، بیان رنج ها و آلام ناشی از هجرانش بوده است. و زیبایی شناسی اصل هنر است.

گرایش هنری از منظر، موضوع و محتوا

دو نوع گرایش هنری کاملا متفاوت از نظر موضوع و محتوا منصور است:

1 ) هنر دینی:

این هنر باید تجلی جمال حق تعالی باشد یا تلاش کند تا  انوار الهی را متجلی سازد.

2 ) هنر غیر دینی:

این هنر مخلوق انسانی است، سرگردان و غافل در عالم خاکی.

شمایل شکنی  و یا تحریم تصویر سازی (شمایل)

هنرمندان مسلمان در پی شمایل سازی نبودند و به آن اهمیتی نمی دادند. بنابراین آنچه هنرمندان مسلمان خلق کرده اند صورتی آشکار از نگاه تجلیل گرا و ستایش آمیز از طبیعت است و در این تلاش عالمی برتر (ملکوت) و جاودانه را جستجو می کنند.

1- تیتوس بورکهارت: در کتاب هنر اسلامی در خصوص عدم تحریم شمایل سازی از جانب اسلام به روایت از  پیامبر در کتاب تاریخ مکه از ازرقی می پردازد.

2- هلن گاردنر: در کتاب هنر در گذر زمان به اشتباه عدم شمایل نگاری در هنر اسلامی را به دلیل نص سریح قرآن در خصوص تحریم شمایل نگاری اعلام می دارد. و این در حالی است که در آیات الهی قرآن اشاره ای به تحریم شمایل نگاری وجود ندارد.

3- دکتر زکی محمد حسن: محقق هنر شناس مصری در خصوص اشتباه مستشرقان در مورد حرمت شمایل در اسلام می نویسد: خاورشناسان مطالب زیادی درباره حرمت نقاشی و چهره کشی در اسلام نگاشته و بعضی از ایشان چنین اندیشیده اند که قرآن مجید کشیدن صورت و ساختن مجسمه را حرام فرموده، و این خیال باطلی است که اساسی ندارد زیرا تصریحی در قرآن بر این موضوع نشده است.

تفاوت میان هنر اسلامی و هنر مسلمانان

در این خصوص حضرت آیت الله خامنه ای رهبر عالیقدر  انقلاب اسلامی می فرمایند: هنر اسلامی اساسا غیر از هنر مسلمانان است. هنر اسلامی آن چیزی است که در آن عنصر سازنده ای از اندیشه اسلامی وجود داشته باشد. و در طول تاریخ اسلام آثار فراوانی خلق شده اند که هنرمند خالق آن اثر مسلمان معتقدی بوده است و اثری از وی اسلامی نبوده و در مواردی در تضاد با جهانبینی اسلامی است. و در ادامه به چند سند تاریخی اشاره می نماید:

1- کاخ عمرا در شمال شرقی بحرالمیت از آثار خلیفه اموی در اوایل قرن هشتم میلادی.

2- تفاوت بین نقش و نگار عمارت عالی قاپو و مسجد شیخ لطف الله در میدان نقش جهان، اصفهان.