مقالۀ: «کنیسه‌های تهران: مکان‌نگاری‌های فرهنگی‌اجتماعی و گونه‌شناسی‌های معمارانه»

«کنیسه‌های تهران: مکان‌نگاری‌های فرهنگی‌اجتماعی و گونه‌شناسی‌های معمارانه»
نویسنده: نارسیس ام. سهرابی

نگاهی به گذشته نشان می‌دهد یهودیان کم‌وبیش در چند محله در ایران زندگی می‌کردند. یهودیان در این محله‌ها به زندگی جمعی پایبند بودند و کنیسه‌ها و مکان‌های مذهبی‌ خودشان را داشتند. در ابتدای سکونت یهودیان در محلۀ عودلاجان تهران، با توجه به رشد جمعیتشان، دوازده کنیسه وجود داشت که دارایی خانواده‌ها و مهاجران شهرهای خاص بود و برای نیایش روزانه استفاده می‌شد. پس از انقلاب اسلامی، مهاجرت یهودیان ایرانی از بخش‌های میانی تهران به شمال آن و مهاجرت از ایران به دیگر کشورها فزونی گرفت. هم‌اکنون بیش از ده کنیسه، بیمارستان، کتابخانه، غذاخوری و غیره در محله‌های یهودی‌نشین میانی تهران وجود دارد که در دوران مدرن و ابتدای ‌مدرن شکل گرفته‌اند. هدف این پژوهش بررسی گونه‌شناسی کنیسه‌های تهران و چگونگی پیوندهایشان با محیط است. داده‌ها با مصاحبه‌های فردی و مستندات بصری جمع‌آوری شده است. مصاحبه‌ها با گروه‌ها و جمع‌های گوناگونی صورت گرفته است که با کنیسه‌ها پیوند داشتند. به‌علاوه، تحقیقات میدانی و چند پیمایش با استفاده از پرسشنامه‌هایی که در بین جمع‌ها و دانشگاهیان پخش شده بود، سامان یافت.. در این مقاله سعی شده است وضعیت کنیسه‌ها در شهرهای گوناگون ایران به‌ویژه تهران شناسایی شود.

Narciss M. Sohrabi. "Tehran synagogues: the socio-cultural topographies and architectural typologies," in Journal of Modern Jewish Studies, October 2021, https://doi.org/10.1080/14725886.2021.1971934

▫️اطلاعات بیشتر و دریافت مقاله:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14725886.2021.1971934?scroll=top&needAccess=true

معمار به مثابه کارآفرین

 

📗 کتاب‌: معمار به مثابه کارآفرین
مالین بری‌لوند، ترجمۀ فائزه پناهنده، تینا غزنوی، نیلوفر علی‌نسب

کارآفرینی را می‌توان هنر و دانش نوآوری پویا دانست که از طریق ترکیب ایده‌ها و ارزش‌ها محقق می‌شود. در این کتاب، نویسنده ذیل سه فصل سعی کرده‌است که دریابد چگونه کارآفرینی می‌تواند به تحقق ایده‌های معماری از طریق تغییر دیدگاه‌ها، نگرش‌ها و ارزش‌های نو کمک کند. چرا که به عقیده‌ی او، با پذیرش یک دیدگاه کارآفرینانه‌تر، معماران می‌توانند از طریق تفکر طراحی خودشان ایده‌هایی با ارزش‌تر برای خود، حرفه و بخش‌های ساخته‌شده در جامعه فراهم کنند.
برای دستیابی به این هدف، وی ابتدا در فصل اول جایگاه کارآفرینی را در حیطه‌ی معماری مشخص می‌کند. همچنین در جهت دستیابی به درک وسیع‌تری از نحوه ارتباط بخش‌های مختلف صنعت ساختمانی با یکدیگر تلاش می‌کند. و درنهایت نیز به چگونگی سازمان‌دهی فرآیند طراحی در مسیر تبدیل ایده‌ها به محصول می‌پردازد.
در فصل دوم ابتدا نقش ارزش‌ها در روند طراحی و طریقه‌ی ارزش‌گذاری را بیان می‌کند. سپس نگاهی به نحوه‌ی شکل‌گیری ارزش‌ها در کارهای روزانه‌ی معماران می‌اندازد. و در ادامه نحوه‌ی دسترسی به برخی ارزش‌ها را بررسی می‌کند و گزینه‌های دیگری را پیشنهاد می‌دهد.
نویسنده در فصل سوم به این حقیقت می‌پردازد که یافتن ایده‌ها، علاوه‌بر بخش اساسی کار معماران؛ مشخصه‌ی بارز نوآوری نیز هست. چرا که ارزش‌ها بر تحقق ایده‌ها تاثیر می‌گذارند و متقابلاٌ ایده‌ها نیز ارزش‌هایی را می‌آفرینند که حتی تبدیل به نگرش می‌شوند. او همچنین نقش معمار را به‌مثابۀ شخصی بیان می‌کند که با نگاهی خلاقانه پروژه را بررسی می‌کند و با توجه به بستر، به دنبال خلق ایده‌ای جدید بنا بر درخواست کارفرمای خاص آن پروژه است. و به این موضوع می‌پردازد که نقش معمار بیان‌گر نوع نگاه او به خودش و طرز نگاه بقیه به اوست. درنهایت نیز موضوع چگونگی ایجاد فضایی برای رشد ایده‌ها و توجه به فرآیند اجرایی‌کردن آن‌ها را مطرح می‌کند.

▫️فهرست مطالب کتاب:
- پيشگفتار
- مقدمه
- معرفی کتاب
- کارآفرينی ( معمار با همکاری ديگران)
جايگاه کارآفرينی
راه فرعی - مصاحبه‌ای با «پر تورفیل»
بخش ساختمان‌سازی
روند ساخت و ساز
پذیرش کارآفرینی
- ارزش ( معماری که با معماران کار می‌کند)
موقعيت ارزش
شرکت معماری
راه فرعی- «جان پورتمان»
حرفۀ معماری 
 ايجاد ارزش
- نوآوری ( معمار ايستاده به تنهايی)
 يافتن ايده‌ها
 نقش معمار
ايجاد فضايی برای ايده‌ها
- نتیجه‌گیری
ايدۀ تجاری جام سرمايه‌گذاری
بازخورد ايدۀ تجاری جام سرمایه‌گذری
- منابع

مالین بری‌لوند. معمار به مثابه کارآفرین. ترجمۀ فائزه پناهنده، تینا غزنوی، نیلوفر علی‌نسب. تهران: کانون معماران و شهرسازان، ۱۴۰۰.

🔹برای اطلاعات بیشتر و تهیۀ کتاب به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://aaup.ir/resource-guide/b2/

🔸خانه‌های مهدی علیزاده؛ تحلیل کالبدی و فضایی خانۀ علیزاده - الهام خوشبخت

📢برگزاری جلسۀ دفاع از پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
🔸استادان راهنما: دکتر زهره تفضّلی
🔸داوران: دکتر محمد فلّاح، دکتر آزاده آقالطیفی
🔸زمان: دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۱۴

مهدی علیزاده از معماران برجسته دوره پهلوی دوم است. او یکی از پرکارترین معماران این دوره بوده و خانه‌های فراوانی طراحی کرده که تعدادی از آن‌ها همچنان باقی مانده‌اند. در گام اول پژوهش از طریق مصاحبۀ حضوری با مهدی علیزاده و جمع‌آوری اسناد و مدارک کتابخانه‌ای به شناخت و اهمیت مهدی علیزاده و آثارش در تاریخ معماری ایران پرداخته شد. پس از جمع‌آوری منابع، مشخص شد که فقط چهار خانه از او در تهران باقی مانده است که به‌جز یک مورد، امکان مراجعه حضوری به سه خانۀ دیگر وجود نداشت. تنها خانۀ باقی‌مانده که شرایط بازدید از آن فراهم شد، خانه کوه‌بُر بود که با عنوان «خانۀ علیزاده» در فهرست میراث فرهنگی ثبت شده است و ساختار متفاوتی نسبت‌ به خانه‌های هم‌دورۀ خود دارد. این تحقیق به شناخت و فهم این اثر اختصاص دارد و مراحل بعدی تحقیق در راستای رسیدن به این هدف پیش رفت. در گام‌ دوم تحقیق بازدید، عکس‌برداری و مستندنگاری از خانۀ علیزاده انجام شد و نقشه‌ها و حجم ساختمان با نرم‌افزار ترسیم شدند. در این مرحله منابع لازم برای شناخت بنا به دست آمد. در گام سوم و چهارم به تحلیل اثر در دو قالب کالبد و فضا با استفاده از منابع گام اول و دوم پرداخته شد و ویژگی‌هایی از معماری این خانه را آشکار کرد. در فصل کالبد با استفاده از مدارک به تحلیل ویژگی‌های کالبدی خانه و در فصل فضا به سازماندهی و روابط فضایی در بنا پرداخته شد. در گام پنجم با توجه به مراحل قبل، به بررسی این خانه از نظر مکان پرداخته شد و شیوۀ زندگی ساکنان در این بنا را آشکار کرد. در این مرحله برای درک بهتر، مصاحبه‌هایی نیز با ساکنان صورت گرفت. در نتیجۀ این روند، شناخت مناسبی از معماری این خانه به دست آمد و تا حدودی ما را با معماری مهدی علیزاده آشنا کرد. در این مدت مصاحبه‌های مفصلی با مهدی علیزاده صورت گرفته که در تحلیل‌ها از آن ها استفاده شده است.